Technika Tiffany
Jest to technika wynaleziona i wprowadzona przez Louisa Tiffany-ego, polegająca na łączeniu kawałków szkła za pomocą taśmy miedzianej i cyny.
Louis Comfort Tiffany (18 lutego 1848, Nowy Jork – 17 stycznia 1933, Nowy Jork) — amerykański malarz i designer, przedstawiciel Secesji. Międzynarodowe uznanie Tiffany’ego przyniosły jego wykwintne wyroby ze szkła: witraże, abażury, biżuteria. Wynaleziony przez niego sposób łączenia małych kawałków szkła za pomocą folii miedzianej, a także nowe rodzaje szkła, które stworzył, zrewolucjonizowały produkcję szkła artystycznego. Technika Tiffany ‚ ego stała się najbardziej rozpowszechniona na całym świecie do tworzenia witraży.
W ostatniej trzeciej XIX wieku szkło nie spełniało wymagań twórcy. Dlatego pierwsze efekty jego działalności w sztuce witrażowej go nie zadowalały. Bardzo cenił moc światła i piękno materiału. Według Tiffany’ego malowanie farbami (jak to jest w klasycznej technice wykonania) tylko ukrywało naturalne piękno szkła, pozbawiało go spektakularności.
Przez wiele stuleci do łączenia ze sobą szkieł były używane pręty i profile ołowiane. Tiffany uważał ten sposób za bardzo surowy i prymitywny. I znalazł swój sposób mocowania szkła za pomocą miedzianych pasków wyciętych z blachy. Przyklejono je do szkła woskiem pszczelim i przylutowano do siebie za pomocą cyny. Ten sposób umożliwił łączenie najmniejszych kawałków szkła i tworzenie skomplikowanych kształtów wolumetrycznych.
Początkowo technika folii miedzianej była stosowana przez niego do tworzenia abażurów lampowych, a dopiero później do witraży.
Dziś ta technika wykonania witrażu jest za jedną z najpopularniejszych sztuk witrażowych. Warto jednak nie mylić stylu Tiffany ‚ ego (pełnego Secesji i roślinnych motywów) i jego metody łączenia szkła.
Postęp technologiczny pozwolił na ułatwienie sposobu wykonywania witraży. Dzisiaj oczywiście nie używamy wosku pszczelego ani osobnego kleju do folii. Nowoczesne folie są już przystosowane do bezpośredniego owijania kawałków szkła, szlifierki pozwalają dopasować elementy do siebie tak blisko, jak to możliwe, a lutownice umożliwiają szybkie i pewne lutowanie nawet najmniejszych elementów i najbardziej skomplikowanych wzorów.
Jeśli podzielić proces produkcji na etapy, będzie to wyglądać następująco:
– wykonanie szkicu i szablonu w skali 1:1 do cięcia;
– cięcie szkła;
– dopasowywanie elementów do siebie;
– owijanie folią, lutowanie cyną;
– patynowanie – nadawanie łączeniom miedzianego lub czarnego koloru wraz z powłoką zabezpieczającej (jest to proces chemiczny); mycie i czyszczenie witrażu.
Voila! Witraż jest gotowy!
Technika Tiffany`go jest jedna z najdroższych technik wykonywania witraży w porównywaniu do innych, bo oprócz drogiego szkła jest najbardziej pracochłonna.
Warto jednak podkreślić, że witraże w tej technice są obustronne i jest to idealne połączenie elegancji, luksusu i wykwintności.
Większość przedstawionych na naszej stronie witraży i lamp wykonane są właśnie w tej technice. Duże dzieła pracowni można zobaczyć w zakładce Witraże Indywidualne projekty i Designerskie lampy.
Technika Klasyczny witraż
Technika wywodząca się ze średniowiecza. Najczęściej Witraże, wykonane w tej technice można spotkać w oknach kościołów lub zabytkowych katedrach. Upowszechniła się ona w sztuce gotyckiej. Tworzono wówczas wysokie świątynie, o dużych, strzelistych oknach, które miały wypełnić wnętrze światłem i nadać im lekkości.
Kawałki szkła łączone są profilami ołowianymi, spajanymi lutem cynowym.
Na dzieło witrażowe składają się trzy elementy – kolor, czyli barwne szkło, kompozycja ołowianych listewek, rysunek, oraz opracowanie malarskie. Szkło może być malowane lub nie. Malarskie opracowanie stosuje się, by za pomocą farb witrażowych kryjących całkowicie (kontur), czy częściowo (laserunek, patyna) odwzorować detale, czy nadać obrazowi plastyczności. Tak na gładkiej powierzchni szkła barwnego maluje się przedstawienia (np. zarysy postaci) i modeluje się je światłem (np, ciało, fałdy szat). Farby witrażowe są najczęściej czarne lub brunatne, ich funkcją jest ograniczanie ilości światła przechodzącego przez barwne szkło. Farby witrażowe składają się z mineralnych pigmentów i szkliwa. Po malowaniu szkło jest poddawane wypaleniu – farba łączy się trwale ze szkłem.
W celu nadania trwałości witrażu po lutowaniu jest używany kit witrażowy – by wypełnić szczeliny pomiędzy szkłem a profilem.
W klasycznym witrażu istotną rolę gra konstrukcja, dlatego ważną częścią obrazu jest kontur metalowych ramek, który buduję obraz i stanowi o kompozycji.
Technika ma swoje znaczne ograniczenia pod względem wymiarów elementów witrażu oraz ich kształtów z powodu wykorzystania profili. Natomiast jest idealna i świetnie sprawdza się przy wykonaniu nowoczesnych witraży z geometrycznym rysunkiem.
Powierzchnia witrażu w tej technice jest giętka i lekko podatna na zniekształcenie, dlatego nie jest zalecane wykorzystywanie tej techniki do zdobienia drzwi lub elementów ruchomych.
W naszej pracowni ta technika najczęściej jest stosowana przy renowacji lub naprawie witraży.
Technika Fusing
Historia witraży przenika swoimi korzeniami do czasów starożytnych, ale obecnie również nie traci strategicznej pozycji na rynku wyrobów dekoracyjnych ze szkła. Czas nie stoi w miejscu, a od dnia, w którym ręce mistrza zebrały pierwszy witraż, technologia zrobiła ogromny krok naprzód. Jednym ze wspaniałych przykładów tego jest nowoczesny „fusing”.
Termin fusing (Fusing) w języku angielskim oznacza „topienie, topienie, spiekanie”. Tak więc fusing jest technologią „topienia”.
Po raz pierwszy technologia ta, w formie zbliżonej do Nowoczesnej, została zastosowana w 1990 r.w jednym z miast w Niemczech. Ale proszę nie myśleć, że jest to super nowoczesna technologia pracy ze szkłem. „Spiekanie” wielokolorowych szkieł w celu uzyskania wielokolorowej kompozycji nauczyło się w starożytnym Egipcie. Najstarsze” stopione ” kawałki szkła pochodzą z około 1 w.p. n. e – 1 w. n. e. Fakty mówią same za siebie. Fusing przeszedł przez odległość czasów i w pełni udowodnił swoje prawo do życia.
Technologia fusing jest rzeczywiście powiązana z witrażem, a nawet może być uważana za jedną z jego odmian, ale w przeciwieństwie do klasycznego witrażu, technologia fusing eliminuje użycie profilu metalowego.
Jeśli dokładnie przyjrzyć się każdemu witrażowi, można zauważyć, że to on, metalowy profil, jest łącznikiem, podstawą całego witrażu, łączącym mozaikę wielokolorowych szyb ze sobą.
Fusing – technologia produkcji witraży pozwala na rezygnację z tego. Podczas fusingu szkła są połączone ze sobą bezpośrednio, po stopieniu.
Faktem jest, że szkło, bez względu na to, jak twarde wydaje się w znanym nam stanie, po podgrzaniu może przekształcić się prawie w płyn. Ta właściwość szkła jest podstawą technologii fusing i pozwala na stopienie różnych elementów szklanych po podgrzaniu. Również ta sama właściwość jest podstawą możliwości deformacji gotowego wyrobu, tj. zmiany kształtu produktu szklanego, a ten proces nazywa się formowaniem.
Z wyglądu wszystko wydaje się dość proste, jednak technologia fusing jest bardzo głęboką i wieloaspektową, bo jest zależna od wielu czynników.
Zdecydowanie, najważniejszym z nich jest wybór szkła.
Szkło używane do produkcji powinno być nie tylko wysokiej jakości, ale także być odpowiednim dla danej technologii. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na współczynnik rozszerzalności cieplnej. W produkcji szkła zwykle stosuje się tzw. C. O. E (Coefficient of Expansion).
Dlatego w jednym produkcie nie można używać szkła okiennego i specjalnego szkła do fusingu. Efekt będzie przygnębiający – produkt zostanie pokryty siecią szczelin i w efekcie końcowym może po prostu pęknąć. A wszystko dlatego, że Float i najbardziej popularne szkło OceanSide (albo „BULLSEYE”) mają różny COE.
Ponadto bardzo ważnymi czynnikami przy wyborze szkła są niezmienność koloru surowca i odporność szkła na zmętnienie podczas obróbki cieplnej.
Dlatego bez specjalnej wiedzy, doświadczenia i znajomości szkieł większość prób wykorzystania zwykłego witrażowego szkła we fusingu kończy się porażką.
Wyroby ze specjalnego szkła i szkła marki float (zwyczajnego szkła do okien) zasadniczo różnią się nie tylko wyglądem, ale także technologią wypalenia. Specjalne szkła mają już kolor, są farbowane w swojej masę, ale aby uzyskać kolor z float, niezbędne są barwniki. Pigmenty nakłada się na powierzchnię szkła lub pomiędzy nimi. Czasami do nadania wyrobom kolorów stosuje się kilka etapów wypalania, ponieważ różne pigmenty przenikają do szkła w innych temperaturach.
Produkty ze szkła kolorowego są bardziej wyraziste i dekoracyjne, są również zdecydowanie droższe. Różnica w gęstości koloru jest widoczna szczególnie ” pod światło”.
Oczywiście, że każdy rodzaj szkła ma swoje wartości. Tak, fusing wykonany z floatu pozwala na rysowanie i cieniowanie, jest bardziej łatwy w wykonaniu i bardziej dostępny.
W naszej pracowni dobieramy szkła i techniki w zależności od celu i przeznaczenia wyrobu. Dla nas każdy fusing może być piękny, ale najważniejsze jest to, żeby służył długo i współpraca z nami przynosiła zadowolenie i spełnienie oczekiwań.
W naszej pracowni najwięcej używamy Fusing przy wykonaniu naczynie użytkowych /patery, misy, serwetniki/ lub upominków, a również statuetek i prezentów firmowych.
